کلیه اموال و دارایی های بازمانده از شخصی که به فوت می رسد، پس از مرگ انحصار وراثت میشود و به ورثه تعلق خواهند گرفت. حساب بانکی نیز از جمله دارایی های یک فرد به شمار می رود و در صورتی که صاحب حساب بانکی به فوت برسد، حساب وی مسدود خواهد شد. برای آنکه ورثه متوفی بتوانند سهم الارث خود را دریافت کنند، باید برای انحصار وراثت پول در بانک اقدام کنند و گواهی حصر وراثت دریافت نمایند. این گواهی درواقع مدرکی قانونی است که در آن اطلاعاتی مانند نام و تعداد وراث به صورت دقیق ذکر شده است و در صورت عدم ارائه این گواهی، ورثه متوفی به رسمیت شناخته نخواهند شد.
برای ارتباط با وکیل مالیات بر ارث با شماره زیر تماس حاصل نمایید.
مراحل انحصار وراثت پول در بانک
فرآیند انحصار وراثت پول در بانک از طریق سامانه ثنا و یا سامانه درخواست گواهی فوت انجام می گیرد. شما می توانید برای انحصار وراثت پول در بانک از وکیل دادگستری کمک بگیرید که در این صورت وکیل شما تمامی مراحل را انجام خواهد داد. در غیر این صورت، ورثه فرد متوفی به عنوان اولین گام، باید اقدام به جمع آوری مدارک و اسناد لازم نمایند. پس از آن، وراث به همراه سه نفر شاهد باید فرم استشهادیه محضری را در دفتر اسناد رسمی تکمیل کنند. در مرحله بعد، زمانی که فرم استشهادیه گواهی شد، دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی، تکمیل خواهد شد. شورای حل اختلاف نیز برای اطمینان از نبود شخص ذینفع دیگری جز متقاضیان، اقدام به انتشار آگهی حصر وراثت خواهد کرد. در یک نگاه کلی، فرآیند انحصار وراثت پول در بانک به شرح زیر صورت می گیرد :
- تهیه مدارک لازم
- ثبت نام ثنا یکی از وراث
- ثبت درخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی
- مراجعه به شورای حل اختلاف
- رفع نقص مدارک و پیگیری استعلامات
- نشر آگهی
- پس از گذشتن ۳۰ روز از آگهی مراجعه به شورای حل اختلاف جهت دریافت رای برابر اصل به نعداد ورثه
هزینه های حصر وراثت پول در بانک
در فرآیند انحصار وراثت پول در بانک، تنها مستلزم پرداخت هزینه دادرسی خواهید بود که مبلغ آن ۲۰۰ هزار تومان است. این هزینه را می توانید با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک پرداخت نمایید. اگرچه دولت هیچ سهمی در این فرآیند دریافت نمی کند، اما برای حصر وراثت پول در بانک، باید مالیاتی را تحت عنوان مالیات بر ارث پرداخت نمایید. طبق قانون جدید، این امکان وجود دارد که مبلغ مالیات بر ارث از محل موجودی حساب خود متوفی برداشته شود. نرخ مالیات بر اساس تاریخ فوت و نسبت ورثه با فرد متوفی تعیین خواهد شد. طبق قانون جدید، ورثه طبقه اول ۳ درصد، طبقه دوم ۶ درصد و طبقه سوم ۱۲ درصد باید مالیات بر ارث را بپردازند. علاوه بر این، انتشار آگهی در روزنامه هزینه ای برای وراث در بر نخواهد داشت و به صورت رایگان انجام می شود.
مدارک لازم برای برداشت از حساب متوفی
ورثه متوفی برای انحصار وراثت پول در بانک، باید مدارک و اسناد لازم را ارائه دهند. یکی از اصلی ترین مدارک مورد نیاز برای این امر، گواهی فوت متوفی است. این گواهی از سال ۹۵ در برخی از استان ها به صورت الکترونیکی صادر می شود که می توانید از سامانه درخواست گواهی فوت آن را اخذ کنید. از دیگر مدارک لازم جهت حصر وراثت پول در بانک می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- استشهادیه محضری
- شناسنامه متوفی
- وصیت‌نامه متوفی (در صورت وجود)
- عقدنامه یا رونوشت
- شناسنامه وراث
- گواهی اظهارنامه مالیاتی برای متوفیان قبل از سال ۹۵
برداشت هزینه کفن و دفن از حساب متوفی
از جمله ضروری ترین هزینه هایی که پس از فوت متوفی باید در نظر گرفته شود، هزینه های مربوط به کفن و دفن است. در اغلب موارد، فوت متوفی، یک اتفاق غیر منتظره و ناگهانی است و بنابراین، این احتمال وجود دارد که در صورت فوت فرد، ورثه به جا مانده او توانایی پرداخت هزینه های مربوط به کفن و دفن را نداشته باشند. در این شرایط، وراث این امکان را دارند تا برای پرداخت هزینه های کفن و دفن به حساب متوفی دسترسی پیدا کنند. در نظر داشته باشید، برای آن که بتوان به وجوه حساب متوفی دسترسی پیدا کرد، باید مالیات بر ارث آن پرداخت شده باشد.
جرم برداشت پول از حساب متوفی
در صورتی که انحصار وراثت پول در بانک انجام نشده باشد و مالیات بر ارث حساب نیز پرداخت نشده باشد، امکان دسترسی به وجوه حساب بانکی متوفی وجود نخواهد داشت. اما در برخی موارد، این احتمال وجود دارد که ورثه با همکاری کارکنان بانک به صورت غیر قانونی به حساب متوفی دسترسی پیدا کنند، در این شرایط، با متخلفین برخورد خواهد شد و شخص وارث به جریمه نقدی و حبس محکوم خواهد شد. کارمند متخلف بانک نیز در اغلب موارد به جریمه نقدی محکوم خواهد شد.
حساب بانکی متوفی کی مسدود میشود؟
طبق قوانین، پس از اینکه فردی فوت می کند و برای او گواهی فوت صادر می شود، سازمان ثبت احوال شناسنامه او را باطل می کند. بر اساس سیستم اطلاعاتی یکپارچه ای که در کشور اجرا می شود، تمامی سیستم های اطلاعاتی بانک ها به سازمان ثبت احوال متصل هستند و از همین رو، زمانی که فردی فوت می کند، حساب های بانکی او نیز بلافاصله مسدود می شوند.
نمونه درخواست استعلام حساب بانکی متوفی
فوت متوفی یک امر غیر منتظره است و زمانی که فردی فوت می کند، ممکن است ورثه او از انواع حساب ها و سپرده های بانکی وی بی اطلاع باشند. در این شرایط، ورثه متوفی ابتدا باید اقدام به دریافت انحصار وراثت پول در بانک نمایند. پس از آن، می توانند به دادگاه مراجعه کنند و از دادگاه درخواست کنند تا دستور استعلام حساب های بانک متوفی در دستور کار بانک مرکزی قرار بگیرد. طبق این دستور، بانک مرکزی موظف به استعلام از تمامی حساب های بانکی فرد فوت شده و ارائه آن‌ها به ورثه متوفی خواهد بود.
تقسیم ارث حساب بانکی
تقسیم ارث به معنی انتقال اموال و دارایی های فرد متوفی به وراث می باشد. وراث از لحاظ نسبیت دارای طبقه بندی های متفاوتی هستند. طبق ماده ۸۶۲ قانون مدنی، طبقه بندی وراث به شرح زیر است :
- طبقه اول : والدین، فرزندان و فرزندان فرزندان
- طبقه دوم : اجداد، خواهر، برادر و فرزندان آن‌ها
- طبقه سوم : خواهران، برادران والدین و اولاد آن‌ها
به طور کلی در فرآیند تقسیم ارث حساب بانکی، ابتدا سهم الارث همسر متوفی پرداخت خواهد شد. در صورتی که فرد متوفی مرد باشد و صاحب فرزندی نباشد، همسر متوفی یک چهارم از حساب موجودی را به ارث خواهد بود. اما در صورت وجود فرزند، سهم الارث زن، یک هشتم خواهد بود. در صورتی که متوفی زن باشد و فرزندی نداشته باشد، همسر او یک دوم از حساب را به ارث خواهد بود و در صورت وجود فرزند، این مقدار به یک چهارم خواهد رسید.
نحوه اطلاع بانک از فوت مشتری
هنگامی که برای یک فرد گواهی فوت صادر می شود، شناسنامه او توسط سازمان ثبت احوال باطل می شود. از آنجا که سیستم کلیه بانک ها متصل به سازمان ثبت احوال هستند، در صورت صدور گواهی فوت فرد، تمامی حساب های بانکی او نیز در همه بانک ها مسدود خواهند شد.
